In de afgelopen periode van het POP2 zijn in Nederland een groot aantal praktijknetwerken in de landbouw opgezet. Deze zijn gericht op innovatie en kennisontwikkeling door kennisuitwisseling. Overwegend zijn de resultaten tevredenstellend. De vraag is wat hier verder mee gebeurt.
Gemiste kans
Veelal blijven de resultaten voorbehouden aan de deelnemers van het praktijknetwerk. De begeleiding van de praktijknetwerken gebeurt met publieke middelen, de kennis blijft in beperkte private kring. In mijn optiek klopt dit niet. Waar ik graag de aandacht op vestig is de gemiste kans om in voldoende mate te communiceren over de resultaten van de praktijknetwerken.
Goede resultaten, fragmentarische communicatie
In het project Netwerken in de Veehouderij dat liep tot ongeveer 2007, was de communicatie nog redelijk verzorgd en was er meer aandacht voor het begeleiden van praktijknetwerken. In de periode van POP2 is dit sterk ingeperkt. De communicatie rond de praktijknetwerken uit de afgelopen jaren is daarmee afhankelijk van de goede wil van een aantal functionerende netwerken, aangevuld met de activiteiten van Wageningen UR voor de websites praktijknetwerkenindelandbouw.nl en verantwoordeveehouderij.nl.
De praktijknetwerken kunnen niet worden verplicht om te communiceren en een communicatieadviseur aan de zijlijn kan hen hoogstens proberen te verleiden om te communiceren of te werken met bijvoorbeeld intervisies van netwerkbegeleiders. Het huidige zicht op de resultaten kan worden betiteld als fragmentarisch. Een geïnteresseerde moet erg z’n best doen om hier bruikbare informatie uit te halen.
Uitwisseling vergroot professionaliteit
Daarnaast zijn we er ook van overtuigd dat een betere uitwisseling tussen de netwerken en netwerkbegeleiders een positieve impuls geeft aan het niveau van de praktijknetwerken. Uitwisseling tussen de netwerkbegeleiders zal de professionaliteit van deze begeleiders vergroten. Ontmoeting van praktijknetwerkdeelnemers uit verschillende netwerken vergroot de kans op kennisontwikkeling en innovaties. In beperkte mate zijn hier in de afgelopen periode initiatieven voor genomen.
Leerpunten voor EIP en Operationele Groepen
Met de instelling van het EIP en van Operationele Groepen breekt een nieuwe periode aan. Het is duidelijk dat de Europese Commissie (ook) meer aandacht vraagt voor een goede communicatie rond het European Innovation Partnership in de lidstaten. Dit onderstrepen we graag vanuit de ervaringen in de afgelopen periode.
In het afgelopen half jaar hebben we gezien dat de invulling van het EIP in Nederland dreigt te versnipperen omdat dit niet op nationaal maar op landsdelig of provinciaal niveau zal worden uitgevoerd. Van provincies is bekend dat er nog wel wat verbeterd kan worden aan de onderlinge uitwisseling. Daarmee liggen er voor de communicatie over het EIP en de Operationele Groepen twee gevaren op de loer: in navolging van de praktijknetwerken te weinig communicatie en daarnaast weinig samenhang in de communicatie.
Centrale regie nodig
Om deze twee valkuilen te omzeilen zal op de een of andere wijze een vorm van centrale regie nodig zijn. Uiteindelijk kan hiermee het effect van alle resultaten van de ingezette overheidsmiddelen voor innovatie in de landbouw mogelijk verdubbeld worden. Daarom roep ik Regiebureau POP en de provincies op om hier een goede strategie voor uit te stippelen.