In de gesprekken over gebiedsvisies en gebiedsoffertes komt vaak naar voren dat deze het beste kunnen worden opgesteld door “mensen uit de regio”. Van de ANV-besturen mag tenslotte worden verwacht dat ze weten welke natuur belangrijk is in de regio. Ik verwacht dan dat er vooral wordt aangesloten bij “zoals we het altijd doen”.
Aan de andere kant staat dat de visie en offerte ook moeten aansluiten bij de doelen die overheden stellen en waarvoor ze middelen ter beschikking stellen om die te bereiken.
Wie betaalt, bepaalt
Als de visie van de ANV-besturen en de doelen van de overheden naadloos op elkaar aansluiten, gaat alles goed. Maar hoe gaat het werken als dat uit elkaar loopt. Op dat moment verwacht ik dat de doelen van de overheden leidend zijn. Volgens het aloude waterschap-principe: “wie betaalt, bepaalt”. Dan zal de visie van de ANV-besturen toch wat moeten worden aangepast. Dat is ook in lijn met de uitspraken van het ministerie van EZ in de videochat van 26 februari: wij bepalen (samen met de provincies) de doelen en het is aan de collectieven om te zien hoe ze dat het beste kunnen realiseren. Een andere benadering kan zijn dat de overheid geen doelen stelt en zich laat verrassen door de gebiedsvisie waarin is aangegeven op welke innovatieve wijze de ANV veel natuur realiseert voor weinig middelen.
Geen grutto, wel modderkruiper?
Vooralsnog ga ik er even vanuit dat de overheidsdoelen centraal staan en deze dus van groot belang zijn voor de toekomst van het agrarisch natuurbeheer. En hier hangt nog een boeiende kwestie boven de markt. Want de rijksoverheid heeft zich wat betreft het natuurbeleid nogal teruggetrokken: wij doen alleen nog maar wat Europa van ons vraagt. Daarbij wordt buiten de EHS vooral naar Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten gekeken. En dan blijkt dat de grutto daar niet toe behoort. Wat we dus mogen verwachten is dat het geld verdeeld wordt over meer soorten. Gevolg zal zijn dat het agrarisch natuurbeheer er heel anders uit gaat zien dan nu het geval is, omdat er dan veel minder accent komt te liggen op weidevogelbescherming en meer op bijvoorbeeld soorten als de modderkruiper (voor als u het niet weet: dit is een zoetwatervis).
Poldercompromis
De weidevogels krijgen dan dus veel minder aandacht en dat zal niet overeenstemmen met de visie van de ‘mensen in de regio’. De vaak misbruikte term ‘draagvlak’ komt dan bij mij naar boven: dat zou wel eens gering kunnen zijn voor bepaalde doelen van de overheden. Benieuwd wat de boventoon gaat voeren: de beschermingsdoelen van de EU of de praktijkvisie vanuit de regio. Of gaat het een poldercompromis worden?