De PAS en het drijfzand

Het wordt steeds spannender: blijft de Programmatische Aanpak Stikstof overeind of valt het programma vroegtijdig in duigen? Er komen verschillende signalen binnen. Bij12 zet onverminderd energie op de introductie. De Commissie voor de MER plaatst vraagtekens. Terreinbeheerders beginnen te twijfelen. Waar gaat het naar toe?

Nog even beginnen bij het begin. De PAS moet uitkomst bieden voor de uitbreidingen op de Maasvlakte 2 en tevens voor de uitbreiding van de veehouderij in Nederland. Weliswaar is de stikstofdeken boven Nederland veel te dik, maar in de PAS wordt er vanuit gegaan dat toekomstige maatregelen gaan bijdragen aan vermindering van de ammoniakdeken en vooruitlopend daarop kan er vanaf de zomer 2015 weer uitgebreid worden. Die toekomstige maatregelen zijn deels preventief (minder uitstoot) en deels zijn het beheermaatregelen in natuurgebieden waardoor deze gebieden beter bestand zijn tegen de stikstofneerslag. De Raad van State heeft z’n goedkeuring gegeven aan deze benadering. Wat kan er nog mis gaan?

Gaan de herstelmaatregelen werken?

Belangrijke voorwaarde voor het slagen van het programma is dat herstelmaatregelen in de natuurgebieden ook daadwerkelijk effect gaan hebben. En daar worden langzamerhand vraagtekens bij geplaatst. De Commissie voor de MER is van mening dat de verwachte effecten wel erg positief worden ingeschat. Ze raadt aan om nu alvast maatregelen achter de hand te houden om bij te sturen bij tegenvallers. Dat getuigt niet van veel vertrouwen in deze benadering. Ook bij de terreinbeheerders ontstaan twijfels of alle geplande herstelmaatregelen effect gaan sorteren. In de afgelopen jaren is gebleken dat sommige geplande maatregelen eerder contraproductief werken. Het kan dus zijn dat de terreinbeheerders de geplande maatregelen niet willen uitvoeren.

Dan ontstaat een geheel nieuwe situatie. Weliswaar heeft de Raad van State instemming betuigt met de benadering, maar als de uitvoering stokt, verandert het eindoordeel mogelijk ook.

Alles wordt klaar gezet

Ondertussen wordt er hard gewerkt om goed voorbereid te zijn op het moment dat de PAS in werking treedt. Bij12 ontwikkelt een PAS-campus. Het model Aerius, waarmee depositieberekeningen kunnen worden gemaakt, is na vele jaren en miljoenen gereed voor toepassing. Alles wordt in gereedheid gebracht om de uitbreidingen van de veehouderij te faciliteren in het land met de grootste veedichtheid van de wereld. En een land met een zeer hoog inwonertal per vierkante kilometer.

Voorspelling

Ook al is de afloop spannend, ik durf nu al wel vast een voorspelling te doen. Na het verstrekken van de eerste vergunningen wordt er voor milieugroepen bezwaar aangetekend. Zij winnen deze zaak. De PAS gaat onderuit. Miljoenen aan voorbereidingskosten gaan down the drain. De politiek schreeuwt moord en brand en wijst naar de milieuorganisaties als schuldige. En naar de natuur als blokkade voor ontwikkeling van de BV Nederland. Waarbij verzwegen wordt dat iedereen bij voorbaat wist dat het een zeer risicovolle operatie betreft.